Pathian in Amalech mite tawng ruai hnak thute (1 Samuel 15)

Lai Ngaantu: Henry T Conzo
Date: 12 June 2024

Saul heh Israel kumpibawi dinhmun in hnawl tuar hnak thu (1 Samuel 15)

ii) Pathian in Amalech mite tawng ruai hnak thute (1 Samuel 15)

Israel mite le Filistin mite ral tawng dun hnak thu [1] manin Saul heh Israel kumpibawi dinhmun in hnawl a tuar hnua ah, Samuel in Saul hnenah, “Pathian in Israel uktu tuhin na rilzo i. Ciamanin, Amalech mite tawng tu!” tiin, thu pe leh thio i (1 Samuel 15:3). Pathian in Israel kumpibawi Saul hnenah Amalech mite tawng ruai hnak thu heh ruahdan phunhnih in ruat thil i.

(1) Ruahdan pakhat hnak: Pathian in Saul heh a thupehnak phatak in hlun mawm hlunlo ling nuam manin Amalech mite tawng tuhin thupe, tiin, ruat thil i. Samuel in Saul hnenah Amalech mite tawng tuhin thu a pe fangin, “Pathian in Israel mite uktu tuhin thau na pawh tuhin i hlat i” tiin, Samuel in ti i (1 Samuel 15:1a). Samuel in amah heh “Saul thau pawh tuhin Pathian in ruai” ti heh Samuel pong hnak ah thupi ngai in lar ruai i. Samuel heh Pathian canca Israel uktu tuhin Saul heh thau phawh tu i. Ciaheh, Israel uktu tuhin a ril hnak Saul in ling thiam ai, Samuel ai pong hnakte heh Pathian ponghnak bang tluk in thupi dah tuh heh a pervo i. Israel miphun konghoitu Moses sawngtu tuhin Joshua a ril fangin, “Joshua in suangbawi Eleazar heh rinsan ngai tuhai Eleazar in kaimah ai daihhnak a ling tuhin Urim le Thummim hmang tuseh. Ciatihin Joshua le Israel mizapui tu Eleazar in ho tuhai amah ai thu in zai nahmuah ah um tlang tuseh,” tiin ti i (Mipum Siarhnak 27:21). Pathian in Joshua a ril fangin, “Moses hnen ai i rel hnak thute heh pha tak in zir tu” tiin, thu cah awng i (Joshua 1:7). Pathian minung Samuel in Saul hnenah, “Bawipa ai rel hnak heh ngai tu!” tiin, pathian thupe ngai tuh, hlun tuh heh phatak in rel i (1 Samuel 15:1b). Pathian in Joshua heh Israel mite thutiam hnak ram songah lutpi tuhin a ril fangin, Thukham a cik ber tian ngulsul loin hlun tulai na feh hmuncang ah lam na tluang tuh i. Thukham laibu tu hai hrimhrim mah. A songai nganhnak bangin na nung thil tuhhnak ah sun le zan in siar tu ṭiotiin, rel awng i (Joshua 1:7–8). Pathian heh a ril hnak a miphun konghoitute in a thupe hlun sio tuh heh Pathian daih hnak i. Joshua heh Pathian thupe bang cekci in hlun sio manin tifingriat runsiat zah tam a ralte (Joshua 11:4) heh neh sio i. Israel kumpibawi Saul heh Samuel rel hnak bangin Amalech mite heh tawng ai neh i. Kumpibawi Saul in Samuel heh Pathian mihman tiin sang khalselai, Samuel ai ruai hnak bang cekci in bawnlo i. Samuel in Saul hnenah, “Amalech mite heh pakhat zuahlo in rek sio tuhin thu pe i” (1 Samuel 15:3). Ikhalselai, Samuel thupehnak bang cekci in Saul in bawnlo manin Saul heh Israel uktu kumpibawi dinhmun in hnawl tuar i.

2) Pathian in Saul heh Amalech mite tawng ruai hnak thu ruah dan pahnih hnak: Pathian in Saul heh Amalech mite tawng ruai hnak tu Amalech mite vumah Pathian anglo manin i, tiin ngaisung thil i. Zaiman tifangin, Samuel in Saul hnenah Amalech mite tawng tuhin thu a rel fang in, “Egypt ram an Israel mite a suak tlang laiah, Israel mite a tawngcaitu Amalech mite heh Cungnungber Bawipa in cawh tum i” tiin, ti i (1 Samuel 15:2). Israel mite Pathian ruai hnak bangin Egypt ram in suak ai amah Pathian bia tuhin a feh tlang lai ah, Sinai Mual (Israel mite Pathian in tawk ai thu a rel hmun) a hleng hlan ah Amalech mite in tawng awng i (Luatsuakhnak 17:8–16). Pathian in Israel mite heh bawm manin, Israel mite in Amalech mite heh neh awng i. Pathian in a ban thahat hai tuhlo hnak ah, “Amalech mite neh hnak thute heh laibu songah pha ngai in ngaan khum ruai i. Cen, Pathian in hemi thute heh Joshua khai rel ruai i. Pathian in Amalech mite heh pairal tuhsek in bawn tuh ing” tiin, ti awng i (Luatsuakhnak 17:14). Davis le Whitcomb ngaan hnak laibu songah, “malech miphun heh Pathian biatu miphun ilo manin a thutiam nak ram songah a ril hnak (Israel) minungte thawn umtlang tuh heh Pathian in daihlo i” tiin, ruah hnak nai i.[2] Pathian ai tumtek awng hnak bangin Amalech miphun heh Pathian rilhnak miphun konghoitu Saul tawng ruai i. Samuel in Israel kumpibawi hnenah Amalech mite tawng tuhin thu a pe fangin, “Amalech mite naihnak hmuahhmuah, zaikhai zuah hnak umlo in siatsuah tuhin”, thupe i (1 samuel 15:3). Ikhalselai, Israel kumpibawi Saul heh Pathian minung Samuel ruaihnak bang cekci in bawnlo ai, Amalech kumpibawi Agag khai reklo i. Ciahlaiah, Kawlpaw, le Tuu a phaber te khai heh rek siolo in zuah i (1 Samuel 15:8–9). Cetihin, Saul heh Pathian minung Samuel thupe a semkhim in hlunlo manin Israel kumpibawi dinhmun in hnawl i. Cetihin, Israel kumpibawi Saul heh Pathian minung Samuel in a nun song hmuahhmuah tawk nawnlo i hang (1 samuel 15:35).

Samuel laibu pakhathnak hamthokhnak dungah Israel mite nundan ngaihven ilesingkhaw, Israel mite in Pathian thupehnak heh thuuk in ruat cuca nawlo ai, amahte nuam bangbang in nung tlang i. Bawipa’i Thukham Kuang khai heh amahte ruahdan ah pha tiin a ruat bangin in thiar tlang i. Cen, Pathian in Israel miphun heh Samuel hmang in kilkhawl in konghoi khalselai, Israel mite in amahte konghoi tutuh kumpibawi ngen tlang i. Pathian tu amah ian rinsan in bia a daihtu Pathian i. Amah ian kihzah upathnak pe in, dingfel ngai in bia a daihtu Pathian i. Pathian in prophet pakhat hmangin (1 Samuel 2:27), Suangbawi Eli hnen ah hetin pong i, “I songlawiruaitu sawn songlawiruai tuhai i zohsuamtu khiah zohsuam tuh ve ing” tiin, ti i (1Samuel 2:30).

Saul kumpibawi hnawl a tuar hnak thute ruah dan phunthum kin lar ruaizo hnak thute khaikhawm in ngaihven ilesingkhaw, “kumpibawi Saul in Pathian heh thinlung takin bialo” tiin, ruat thil i. Pathian tu thinlung tak in bia a daihtu Pathian i. Amah Pakhat ian rinsan in, dingfel ngai in bia a daihtu Pathian i. Saul in Pathian iithnak taktak in hibawl hnak sl i sawnlo ai Filistin mite ral neh tuhhnak ruahsanhnak thawn Pathian hnenah hibawl sel i. Israel kumpibawi sal in a ralkapte zaikhai ai sianglo hnak thu khai heh a ralte neh sio lailo manin Saul in a ralkapte rong ai singlo hnak i. Israel kumpibawi saul in Pathian ithnak taktak in a ralkapte rongul ruai hnak ilo ai, Pathian bia hnak taktak in hibawl sel hnak ilo i. Saul heh a thinlung taktak in Pathian bialo manin Pathian thupe khai heh phatak in hlun nawnlo i. Ciamanin, saul heh Israel kumpibawi dinhmun in hnawl tuar i.


[1] Israel mite le Filistin mite ral tawng dun hnak thu” ti nuam hnak tu, a cungai (1 Samuel 13 – 14) thu, kin ngaanzo hnak thute rel nuam hnak i.

[2] John J. Davis, & John C. Whitcomb, a Commentary on Joshua – 2 Kings: Israel from conquest to exile, (Baker Book House, 1989), 219-22.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *